Vind vandaag de dag nog maar eens een organisatie die niet aan het transformeren is. Of sterker nog: die niet besloten heeft dat digitale transformatie de noodzakelijke stap is om overeind te blijven. Dus worden digitale strategieën opgesteld, innovatiemanagers aangesteld, teams wordt geleerd om voortaan ‘agile’ te werken en al snel … verandert er eigenlijk niet zo veel. De beloofde groei blijft uit, medewerkers zijn nog steeds net zo druk als altijd en ‘agile’ wordt een scheldwoord. Organisaties blijken lastig te veranderen, ondanks alle tijd en moeite die erin wordt gestoken.
Wie dat beeld herkent, heeft de cijfers aan zijn kant: uit onderzoek blijkt dat slechts een klein aantal transformaties echt een succes is. Nog eens een klein aantal loopt uit op een faliekante mislukking, en de meeste initiatieven hangen er een beetje ertussenin maar neigen naar mislukking. Dat roept natuurlijk de vraag op: waar gaat het fout, en vooral: wat kunnen we eraan doen? Voor het antwoord kloppen we aan bij Menno Lanting.
Gebrek aan focus
Lanting kent tal van voorbeelden van bedrijven die met de beste bedoelingen een verandertraject ingaan en vervolgens maar niet begrijpen waarom er niets verandert. Een van de belangrijkste oorzaken volgens hem: een gebrek aan focus. ‘Bedrijven zijn zich vaak wel bewust van de noodzaak om te veranderen en nieuwe wegen in te slaan. Maar wanneer je ze dan vraagt naar het waarheen en het hoe, wordt het ineens enorm fuzzy. Ik kom bijvoorbeeld nog steeds veel bedrijven tegen die met trots vertellen dat ze een digitale strategie hebben ontwikkeld. Nee, denk ik dan: je hebt een strategie ontwikkeld voor het digitale tijdperk. Dat is wat anders. Of organisaties die zich klaar willen maken voor de blockchain of voor AI, zonder dat ze goed lijken te weten wat dat precies betekent.’
‘Digitale transformatie is dat je teruggaat naar de tekentafel en je bedrijf opnieuw opbouwt alsof je vandaag met niks zou beginnen.’
Menno Lanting
Het aantal organisaties dat een digitale transformatie weet om te zetten in meer toegevoegde waarde lijkt ondanks alle goedbedoelde inspanningen dus beperkt. Om erachter te komen waar dat aan ligt, is het wellicht een goed idee om te beginnen met de vraag wat digitale transformatie nu eigenlijk is.
Lerende organisatie
Onder digitale transformatie verstaat Lanting het idee dat je je hele organisatie van de grond af opnieuw opbouwt. ‘Organisaties zijn soms tientallen jaren oud en zijn lang voor het huidige digitale tijdperk gebouwd. Ze werken nog volgens de regels van een analoge wereld. Organisatiestructuren, hiërarchieën: ze stammen allemaal nog uit de twintigste eeuw. Digitale transformatie is dat je teruggaat naar de tekentafel en je bedrijf opnieuw opbouwt alsof je vandaag met niks zou beginnen.’ Die exercitie is niet zonder risico’s, benadrukt hij: ‘Het betekent dat je het hele bestaansrecht van je organisatie, de producten of diensten die je levert, opnieuw tegen het licht gaat houden, en kijkt wat nou eigenlijk de USPs van je organisatie zijn. Dat kan tot verrassende uitkomsten leiden. Dat moet je maar aandurven als management.’
